ενα νεοκλασσικο στα Πατησια

Το  διαβασα προχθες σε ανακοινωση του Δημαρχου Αθηναιων.

”  Μέχρι το τέλος Ιανουαρίου αναμένεται να υπογραφεί το εργολαβικό συμφωνητικό για την αποκατάσταση της διατηρητέας έπαυλης στην οδό Θεοτοκοπούλου 34 στα Πατήσια. Το ανακαινισμένο ημιτριώροφο κτήριο θα λειτουργήσει ως πολιτιστικό κέντρο του Δήμου, ενώ τα 2 στρέμματα του κήπου θα αποδοθούν στο κοινό ως τόπος αναψυχής. Το έργο, δηλαδή η αποκατάσταση του κτηρίου και του περιβάλλοντος χώρου, αλλά και η προμήθεια του εξοπλισμού του πολιτιστικού κέντρου, έχει ενταχθεί στο αναπτυξιακό πρόγραμμα «ΕΡΓΟ ΑΘΗΝΑ» που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ. Βάσει της μελέτης, το κατασκευαστικό έργο έχει προϋπολογισμό 575.000 ευρώ, επί του οποίου έχει προσφερθεί έκπτωση 57% από τον μειοδότη στη σχετική δημοπρασία, που διεξήχθη στις 3 Δεκεμβρίου 2013. Οι εργασίες προβλέπεται να διαρκέσουν 12 μήνες.
Το κτήριο χτίστηκε την τρίτη δεκαετία του 20ού αιώνα σε περιβόλι 3,3 στρεμμάτων, στα τότε εξοχικά Πατήσια. Γύρω στο 1967, μέρος του κτήματος μετατράπηκε σε θερινό κινηματογράφο που λειτούργησε για 15 χρόνια περίπου. Ολόκληρο το ακίνητο αγοράστηκε το 2005 από τον Δήμο Αθηναίων έναντι 1.675.000 ευρώ, αλλά παρέμενε ως τώρα αναξιοποίητο. Μετά την αγορά του και μέχρι το 2009 ήταν υπό κατάληψη και υπέστη λεηλασίες.
Το κτήμα βρίσκεται στα δυτικά του τέως παγοποιείου Φιξ – Κλωναρίδου, του οποίου η σωζόμενη διατηρητέα «Βίλλα» πρόκειται επίσης να αποκατασταθεί μέσω του ίδιου προγράμματος, για ανάλογες χρήσεις. Έτσι οι Πατησιώτες θα μπορέσουν να χαρούν και να απολαύσουν ένα αναγεννημένο κομμάτι της κληρονομιάς τους, που θα αναβαθμίσει την ποιότητα της καθημερινής τους ζωής.”

Το νεοκλασσικο της φωτογραφιας βρισκεται διακοσια μετρα απο το – πρωην – νεοκλασσικο που περασα τα πεντα πρωτα χρονια της ζωης μου.  Διακοσια μετρα με το ζορι

Ηταν κιτρινισμενο ασπρο με δυο ημικυκλικες μαρμαρινες σκαλες που ανεβαιναν δεξια και αριστερα. Ειχε πολλους φοινικες,  μπουζια στα παρτερια, με μεγαλα ψηλοταβανα δωματια.   Ηταν απεναντι απο την κοκκινη βλλα Κλωναριδη,  οπου εμενε η δεσποινις Τζουλια  Κλωναριδη με πολλα σκυλια.   Υπαρχουν  πολλα νεοκλασσικα ακομα στην περιοχη.  Το σπιτι της κυριας Ηβης (Κουμακη) στην διασταυρωση των οδων Ροσταν και Αγιας Λαυρας,  το διαγνωστικο  κεντρο , γωνια Αγιας Λαυρας και Ηρακλειου,  η βιλλα του Δρακοπουλου.  Ολα αυτα που καποτε ηταν τα πρωτα ” εξοχικα” σπιτια της παλιας Αθηνας.  Το σπιτι της γιαγιας μοιραστηκε σε πολλους κληρνομους και  δεν υπαρχει πια.  Το ισοπεδωσε μια μπουλντοζα,  μαζι με τους φοινικες, τα μπουζια και τα ψηλοταβανα δωματια.  Τα αλλα ομως εμειναν εκει πενηντα χρονια ακομα.  Και αφου τα καταφεραν να νικησουν το χρονο και να σταθουν ορθια μεχρι σημερα, πρεπει να  μεινουν να αγαπηθουν, να διατηρηθουν  και να τα βρουν οι επομενες γενιες.

Η γιαγια Δεσποινα Δρακουλη  (Παυλιδου)  διπλα στον μεγαλο φοινικα

Η λαιλαπα της ασυδοτης δομησης στο δευτερο μισο του προηγουμενοι αιωνα,  αλλαξε προσωπο στην  πιο πεισματαρα περιοχη της Αθηνας.   Οτι απεμεινε απο την παλιοτερη αρχιτεκτονικη  ειτε μαραζωσε με τα χρονια και φαγωθηκε απο τον καιρο,  η αγοραστηκε απο καποιους που πολλες φορες δεν  ηξεραν καν τι ειναι οι ακροκεραμοι.   Ας το φροντισουν, ας το αγαπησουν,  ας του δωσουν ζωη.  Και ας το σεβαστουν οσοι περασουν την πορτα του.

Σας φιλω γλυκα.

Οδος Πατησιων (μερος πεμπτο)

Φτανουμε στο σημειο που η οδος Πατησιων αλλαζει προσωπο. Γινεται φαρδεια με διαχωριστικη νησιδα στη μεση.  Σταση Κεφαλληνιας.  Απο την γεφυρα που ξεκινησαμε, ως εδω ο δρομος ειναι πορωδης ασφαλτος που δεν εχει επιστρωθει απο την δεκαετια του ’50,  ειναι πιο στενος και πιο σκοτεινος. Σ’ αυτο βοηθανε και οι παλιες πολυκατοικιες που κρυβουν τον ηλιο, το καυσαεριο που τις εχει κανει μες τη μουτζουρα, και το γεγονος οτι πολλες εχουν ηδη παψει να συντηρουνται απο την δεκαετια του ’70.

Εδω η Πατησιων αλλαζει προσωπο. Οριογραμμες οι οδοι Αγιου Μελετιου και Φωκιωνος Νεγρη.  Στη βορεια γωνια Πατησιων και Αγ. Μελετιου ηταν ενα παλιο τετραοροφο που δε ξερω αν εχει γκρεμιστει. Εκει εμενε  ο Μιμης ο Πλεσσας που ηταν παιδικος φιλος της μαμας.  Το πιανο στα παιδικα παρτυ.  Η μαμα παντα λατρευε οτι εγραφε ο Μιμης Πλεσσας στην πορεια της καριερας του.

Στη νοτια γωνια χτιστικε προς τα μεσα του ’60 το συγκροτημα Μπροντγουεη με θεατρο (κατοπιν Δανδουλακη) και σινεμα.  Ειχε και μια σκοτεινη στοα με μικρες μπουτικ που με επιανε αγχος απο το σκοταδι και δεν εβλεπα την ωρα να ξαναδω το φως.

Πατησιων και Φωκιωνος Νεγρη η βιτρινα της Καλογηρου παντα με ομορφα κομματια. Την εποχη που ηταν ολα δικης της κατασκευης και δεν ειχε ακομα αρχισει να κανει εισαγωγες Πραντα.  Απεναντι στον ημιοροφο το περιφημο καταστημα με αποκριατικες στολες “Βιβη Τσαγανεα” .   Εκει η μαμα αγοραζε καπελα και περουκες για να συμπληρωνει τις στολες που μας εφιαχνε η ιδια με αγαπη και πολυ μερακι.  Απο τις πιο ομορφες δημιουργιες της, η μαρκησια μου,  η κολομπινα μου και η αμαζονα μου. Η λευκη περουκα, το μαυρο μαστιγιο και το καπελλο μου ηταν απο την κυρια Βιβη Τσαγανεα.

Σταση Κεφαλληνιας, σταση Αγγελοπουλου και σταση ΟΤΕ.

Δεξια και αριστερα μικρα και περιποιημενα καταστηματα με απολυτα αγαπημενα μου, τα παιδικα παπουτσια του Μουγερ και του Σιμι.

Ο κινηματογραφος Αελλω στην σταση Κεφαλληνιας ηταν ενα no no.  Μας ελεγαν να μη παμε εκει γιατι θα μας πιασουν το μπουτι (για να το πω ευγενικα) και λεγοταν οτι κατα τη διαρκεια των προβολων επαιζαν και τσοντες.  Δε ξερω, γιατι δεν πηγα, αλλα το να εισαι σε φισκα τρολευ  Ομονοια – Πατησια δεν ηταν πιο ασφαλες.  Αυτο το ξερω.

Σταση Κεφαλληνιας.  Το δεσποιναριον ερχεται στη ζωη στην κλινικη του γιατρου Χριστοφορακου.  Στην ιδια κλινικη βλεπει το φως του κοσμου και η μικρη Τινα τεσσερα χρονια μετα.

Αφηνουμε αριστερα το “Μικρο Πολυτεχνειο”  σημερα καταστημα νεωτερισμων Μαρκς εντ Σπενσερ αν δε κανω λαθος.  Το Μικρο Πολυτεχνειο ηταν ανωτερα σχολη εργοδηγων και επαιξε σημαντικο ρολο στην εξεγερση του Νοεμβρη 1973.

“ΟΤΕΕΕΣ Αλεξαντραααας” φωναζε ο εισπρακτορας απο το μικροφωνακι στην χαρακτηριστικη του θεση διπλα στην πισω πορτα. Για μας που πηγαινοερχομασταν καθημερινα η πιθανοτητα να συνανταμε τους ιδιους εισπρακτορες στις ιδιες γραμμες ηταν μεγαλη. Ενας μαλιστα θυμαμαι σε διαδρομες και ωρες  που δεν ειχαν πολυ κινηση, εβγαζε ενα κεντημα και κεντουσε σταυροβελονια.

Ανωτατη σχολη Οικονομικων και Εμπορικων Επιστημων (παλιοτερα Ανωτατη Εμπορικη). Εδω διδασκε Αστικο δικαιο ο θειος ο Κωστας Φ. Τον θειο Κωστα τον θεωρουσα σοφο με το παιδικο μου μυαλο.  Γιατι ολοι οι μεγαλοι τον ελεγαν αυθεντια και γιατι ειχε εκεινο το ατημελητο μουρτζουφλο υφος, που ομως γινοταν γλυκο οταν του μιλουσα. Ειχε υπομονη ο θειος με το δεσποιναριον και απαντουσε σε ολες τις ερωτησεις του. Τις μαζευε το δεσποιναριον γιατι δεν εμπιστευοταν αλλους σε υπαρξιακα προβληματα οπως γιατι τα Χριστουγεννα δεν ειναι την πρωτη του Γεναρη.  Ο θειος Κωστας εμενε λιγο πιο κατω στην οδο Κανιγγος και οι μεγαλοι ελεγαν οτι ειχε κανει ειδικη ενισχυση στα πατωματα του διαμερισματος για να αντεχε το βαρος των βιβλιων του. Ο θειος ειχε τεραστια αγαπη στις θεωρητικες επιστημες και μια ειρωνια για τις θετικες.  Οταν του ανακοινωσα σε μια απο τις επισκεψεις μου οτι θα γινω μαθηματικος, μου ειπε οτι το προβλημα του λαγωου και της χελωνας εχει προ πολλου λυθει και οτι καλυτερα να γινω νομικος για να διαπρεψω.  Το ιδιο μου ελεγε αργοτερα και η φιλολογος μου η Κομησσα αλλα τους την εσκασα.

Αφηνουμε αριστερα και πανω το πεδιον του Αρεως με το περιφημο Γκρην Παρκ του Γιωργου Οικονομιδη και αργοτερα του Αλκη Στεα.  Φοβερες γρανιτες τα καλοκαιρια.  Κι εκεινο το παλκο, ετσι μου ερχοταν να ανεβω και να συστηθω και με κραταγε η μαμα.

Δυο δρομοι που θα θυμομαστε παντα ειναι οι οδοι Χευδεν και Δεριγνυ.  Καποια ανοιξιατικη μερα δινουμε ραντεβου στη Δεριγνυ με τα παιδια της παρεας.  Τα αγορια πανε στη Δεριγνυ και περιμενουν. Η Ντανυ κι εγω συναντιομαστε στην Χευδεν και περιμενουμε νευριασμενες γιατι τα αγορια αργουσαν. Δεν ειχαμε και κινητα βλεπεις.  Ειδαν κι αποειδαν τα αγορια και αποφασισαν να κοιταξουν πιο περα. Μας βλεπουν στη Χευδεν ετοιμες για καυγα.  Που ειπαμε να βρεθουμε; ρωτα ο Γιωργος με ολη την υπομονη που του ειχε περισεψει.  Δεριγνυ απανταμε με ενα στομα.  Απο τοτε,  ακομα και σημερα ακουμε την ιδια ιστορια και απο τον Γιωργο και απο τον Ερρικο οταν θελουν να υπερβαλλουν για την πολυπλοκοτητα της γυναικειας σκεψης. Πφ!

Αρχαιολογικο μουσειο Αθηνας. Αυτα τα ωχρα και τα τερακοτα χρωματα ηταν παντα τα αγαπημενα μου.

Το Ακροπολ Παλλας που προσφατα τυλιχτηκε στις φλογες ηταν αφορμη να γραψω την δικη μου ιστορια της οδου Πατησιων.  Ψαχνοντας στο Γκουγκλη για φωτογραφιες οι περισσοτερες ειναι αυτες της πυρκαγιας,  τι κριμα.  Αριστερα το αρχαιολογικο μουσειο της Αθηνας,  νεοκλασσικο στολιδι που χρονολογειται απο τα μεσα του δεκατου ενατου αιωνα.

Το τρολλευ περνα εξω απο το Μετσοβιο Πολυτεχνειο.  Ειναι καλοκαιρι του 1992. Τα ματια  δακρυζουν. Πολυ το νεφος σημερα παρατηρει ο συνεπιβατης. Ναι απαντω. Ενας βρωμοτσιγκος σκεπαζει το κτιριο της Πρυτανειας μετα τη φωτια του περασμενου Οκτωβρη. Κλαιω για τις καταστροφες.

Το τρολλευ περνα μπροστα απο το Πολυτεχνειο.  Εδω ειναι στο σχολειο του θειου του Γιαννη και του Νονου μου δειχνει η μαμα.  Τοτε θα ερθω κι εγω εδω οταν μεγαλωσω.  Η μαμα χαμογελα.

Η μαμα και ο μπαμπας δακρυζουν οταν το ονομα μου φιγουραρει στις λιστες των επιτυχοντων στο ΕΜΠ.  Ο χωρος ειναι τοσο δικος μου πια.  Το αιθριο της αρχιτεκτονικης, το αμφιθεατρο των Χημικων,   τα εργαστηρια στου Γκινη.  Η καφετερια στο Πρυτανειο,  ο Λιβανεζος που με κυνηγουσε χερι ποδαρι, τα πηγαδακια, οι σπιουνοι, οι πορωμενοι με τα αμπεχωνα, τα ταγαρια.  Θα μπορουσα να γραψω ολοκληρο βιβλιο για τα χρονια στο ΕΜΠ. Αργοτερα μεταφερθηκαμε στου Ζωγραφου.  Που δεν ειχε την αιγλη του Πολυτεχνειου.  Ισως μια αλλη φορα.  Εκει γνωρισα σημαντικους ανθρωπους που εχουν μεινει για παντα σημαντικοι στη ζωη μου. Δε μ’ αρεσει να αραδιαζω ονοματα.

Το Πλαισιο, η Στουρναρα, τα Εξαρχεια λιγο πιο πανω.

Απο την σελιδα της σχολης αρχιτεκτονων του ΕΜΠ.  Σχεδιο Καυτατζογλου.

Σκουπιζω τα ματια που δακρυζουν .. απο το νεφος και κοιτω δεξια. Το διαμερισμα της θειας της Ελενιτσας που πηγαινα τα μεσημερια για να δω τα ξαδερφια μου τον Νεστορα και την Τζελη που ειχα τελειωσει την Νομικη και εκαναν μεταπτυχιακα.  Κι επειδη ηταν κεντρο ολοι οι φιλοι τους ηταν εκει μιλωντας για νομικα θεματα και ημουν σα ψαρι εξω απο τα νερα του.

Να και η παλια Ιταλικη σχολη. λα σκοαλα Ιταλιανα, που αργοτερα μεταφερθηκε στα Πατησια λιγο πιο πανω απο την Κλωναριδου.  Το φροντηστηριο Γνωμων οπου λατρεψα τους γεωμετρικους τοπους.  Το καταστημα Μινιον με τις μπλε ρουα ποδιες του Τσεκλενη, που δεν πηγαιναμε γιατι δεν αρεσε στη μαμα.  Προτιμουσε τον Λαμπροπουλο, τον Στρατηγιου και την Αθηναια, ηταν μαλλον θεμα στατους.  Τι να πω. Το τρολλεϋ στριβει αριστερα για την πλατεια Κανιγγος.  Αφηνουμε δεξια τα Χαυτεια, του Λουμιδη που μοσχοβολαγε ο καφες καθως το αλεστηριο δε σταματαγε ποτε, το καθαριστηριο που πρωτο εφερε αυτοματο μηχανημα που διπλωνε πουκαμισα, το φαρμακειο του Μπακακου, ενα σαλεπιτζιδικο σε μια στοα που με εφερνε ο παπους για λουκουμαδες.  Τον εφημεριδιπωλη να φωναζει, εφημεριδεες, πρωϊνες, απογευματινες, βραδυνες, επικαιρα, η Δομηηηηη!!!! Ο παπους αγοραζει τη Χρυσα Παραδειση σε τευχη και αργοτερα τα δενει για να μαθει το δεσποιναριο να μαγειρευει.  Αγοραζει και την Δομη που βρισκεται ακομα στο σπιτι της μαμας. Αγοραζει και την γκοφρεττα με τις σημαιες αλλα παλι ατυχια..  την εχουμε!  Αγοραζει και μια μπιτερ και μια κροκαν Παυλιδου.

Το τρολλεϋ στριβει αριστερα  και το ταξιδι τελειωνει.

Απο τα ανθεστηρια στον Προμπονα στη Γεφυρα.

Απο το εργοστασιο στο Παρκο.

Απο αστικη Αθηνα σε γκετο αλλοδαπων.

Απο εξοχη σε πολη.

Απο εμπορικος δρομος σε κατεβασμενα ρολλα.

Δε ξεφυγα ουτε δεκα μετρα απο την Πατησιων. Αν ξεφευγα θα ηθελα αλλες δεκα αναρτησεις.  Ισως και παραπανω. Πιστευω οτι εζησα το δρομο στην αρχη της παρακμης του μα προλαβα να δω και ομορφιες.  Οπως και ναχει οταν περνας τα παιδικα και εφηβηκα σου χρονια κανοντας καθε μερα την ιδια διαδρομη, ο δρομος γινεται  κομματι της ζωης σου.

Κι ενω ανοιξα τα φτερα και πεταξα μακρυα, και περπατησα απο την λεωφορ Σινκο ντε Μαϊο μεχρι την Μπουλεβαρ ντε Σανζ Ελυζε, και απο την Φιφθ Αβενιου μεχρι το Νιεφσκι Προσπεκτ, καθε φορα που ξαναγυρνω στην οδο Πατησιων, αυτο το ευλογημενο το νεφος μου φερνει δακρυα.

Σας φιλω γλυκα.

Πη Ες . Τη σειρα αναρτησεων με τιτλο “Οδος Πατησιων” αφιερωνω στη μαμα μου που ειναι μια βερα Πατησιωτισσα για ογδοντα εννεα συναπτα χρονια.

Οδος Πατησιων (μερος τριτο)

Δυο βηματα πισω. Στο πρωτο μερος της σειρας “Ὁδος Πατησιων” ανεφερα το νεοκλασσικο στη διασταυρωση των οδων Πατησιων και Λασκαρατου. Βρηκα μια εξαιρετικη φωτογραφια στο site Panoramio και το φερνω εδω να το δειτε. Χρονια το εβλεπα στη στροφη του τρολλευ.  Δειτε τους περιτεχνους προβολους στα μπαλκονια και τα ωραια καγκελα. Σαν να το φανταζομαι στην εποχη του.  Κατω η κουζινα στο μεσον οι χωροι υποδοχης και στον τελευταιο οροφο τα υπνοδωματια.  Με τους ενοικους και το προσωπικο τους να ειναι παντα απασχολημενοι καθως εναλλασσονται οι τεσσερεις εποχες στα παλια νοικοκυρια.  Στα μπαλκονια του τελευταιου οροφου βλεπουμε ενα μικρο δειγμα ζωης. Ειναι γεματα γλαστρες. Καποιος τα ποτιζει. Καποιος που πηρε το χθες και ισως το εκτιμα κιολας. Ποιος ξερει. Συνηθως τα νεοκλασσικα που καταστρεφονται ειναι περιπτωσεις πληθωρας κληρονομων.

Σταση Αγιος Λουκας

Χανεται μεσα στην γκριζιλα της πολυκατοικιας του ’60 ο ναος του Αγιου Λουκα που χτιστηκε στα μεσα του δεκατου ενατου αιωνα απο τον γερμανο αρχιτεκτονα Τσιλλερ.  Βυζαντινος μετα τρουλλου που πηρε την τελικη του μορφη με κωδωνοστασια και νεα προσοψη λιγο πριν τα μεσα του εικοστου αιωνα.

Τα παιδακια στα σχολεια της περιοχης ειχαν μια χαρα μολις αρχιζε η σχολικη χρονια (τον Οκτωβρη τοτε) ερχοταν η γιορτη του Αγιου Λουκα να θυμισει την ξενοιασια του καλοκαιριου που εσβηνε.  Οι παλιοι θα θυμουνται ενα καστανα που αλλαζε θεση στον προαυλιο χωρο της εκκλησιας αναλογα με την κινηση.

Αγιος Λουκας. Και το ονομα αυτης Δεσποινα.  Εκει βαφτιστηκε το δεσποιναριον, εκει παντρευτηκε η μαμα, η θεια Νικη, η θεια Ρεα, ο θειος Γιαννης και ο θειος Ριχαρδος.  Βυζαντινος μετα τρουλλου και δυο κωδωνοστασια.

Στις αρχες της δεκαετιας του ’70 ειπανε οτι πιασανε κατι ναρκομανεις στο προαυλιο του ναου. Ολοι οι ξερολες ειπανε τοτε οτι φταιει η νεοδμητη παραπλευρα φοιτητικη εστια και το φοιτηταριο. Θου Κυριε φυλακη τω στοματι μου.

Σταση Αγιος Λουκας. Απεναντι απο την εκκλησια σχεδον ανοιγει στα τελη του ’50 ενα καταστημα διακοσμησης που αναλαμβανε και κορνιζωσεις. Με μοντερνα προθηκη δανεζικο στυλ. Ιδιοκτητης ο Εδισον Βηχος που πρωταγωνιστησε σε παλιες Ελληνικες ταινιες . “Ο αγαπητικος της Βοσκοπουλας” και το εργο “Δαφνις και Χλοη” γυριστηκαν στις αρχες της δεκαετιας του ’30 σε παραγωγη του Παναγιωτη Δαδηρα και σκηνοθεσια του Ορεστη Λασκου.  Η μαμα ενθουσιαστηκε με την αφιξη του καλλιτεχνη και θεωρησε καλο να τον υποστηριξει στην αρχη της καινουργιας καριερας ζητωντας του συμβουλες για το νεοδμητο της Κυπριαδου. Η συνεργασια κρατησε για λιγο, και οτι απεμεινε ειναι 4-5 πινακες (καθολου κακοι θα ελεγα). Ομως η μαμα αρνηθηκε να βαλει εξω απο το σπιτι το φαναρι που της προτεινε ο κυριος Εδισον δηλωνοντας οτι δε θα κανει το σπιτι της “μπορντελο”. Βεβαια δε του το ειπε καταμουτρα του ανθρωπου, αλλα το ειπε σε ολους τους αλλους.

Σταση Αγιος Λουκας.

Το κομμωτηριο “Γιαννακης” ηταν ο “Αγγελος” μας στα Πατησια και ακομα καλυτερος. Ο κυριος Γιαννακης και η κυρια Φωφη ειχαν ενα υποδειγματικο κομμωτηριο.  Στην αρχη ηταν αριστερα στην Πατησιων οπως παμε νοτια και μετα μεταφερθηκαν σε καταστημα σε καινουργια πολυκατοικια δεξια. Ο κυριος Γιαννακης ηταν πραγματικος κυριος.  Εκανε μονο το κουρεμα και σε λιγοστες πελατισσες (οπως η μαμα).  Μαυρο παντελονι, αψογο λευκο πουκαμισο. περιποιημενα χερια, ευγενικος και λιγομιλητος. Απαγορευοταν το κουτσομπολιο στυλ κατινε στου Γιαννακη.  Ολες οι κοπελλες χαμογελαστες και περιποιητικες ασχετα ποσο μικρη ηταν η πελατισσα.  Ο κυριος Γιαννακης εκοβε και τα μαλλακια του δεσποιναριου απο νινι που ηταν. Η κυρια Φωφη τροφαντη πανεμορφη γυναικα με το πιο ομορφο ακαζου χρωμα στο μαλλι ηταν υπευθυνη για τις βαφες. Οπου οι βαφες γινονταν σε χωρο εσωτερικο και οχι στο κυριως σαλονι.  Η κυρια Φωφη ηταν αδελφη της μητερας της Ελενας Ναθαναηλ, που ως παιδι την ειχα πετυχει μερικες φορες στο κομμωτηριο.  Ειχε και η κυρια Φωφη μια κορη που ηταν ακομα πιο ομορφη απο την Ελενα.  Η κυρια Φωφη αντεξε ολες μου τις νεανικες και εφηβικες τασεις με το χρωμα των μαλλιων. Θελω μες της ελεγα.  Μα Δεσποινακι μου, εχεις μακρυα μαλλακια, δε θα ειναι σικ. Θα σου προσθετουν χρονια. (Εγω αυτο ηθελα, να με περνανε για εικοσαρα την δεκαεφταρα).  Αν σου κανω μες θα πω στο Γιαννακη να σε κουρεψει σαν την Εφη Μελα.  Οοοχι με τιποτα. Τελικα η πελατισσα εχει δικιο και βγηκα με μες και μακρυ μαλλι σαν εικοσιεφταρα και γουσταρα κι απο πανω. Και μολις αρχισαν να βγαινουν οι ριζες εκανα μια βαφη και ξαναρθα στα καστανα ισα μου.

Στι υπογειο του Γιαννακη ειχαν πεντικιουρ και η ιδια κυρια  εκανε και μανικιουρ. Το πρωτο μου μανικιουρ το εκανα στο Γιαννακη κατω απο ενα σεσουαρ. Δε θυμαμαι το ονομα της κυριας, αλλα το προσωπο της ποτε δε θα το ξεχασω. Ποτε. Γλυκεια ευγενικη με ενα θλιμμενο βλεμμα. Αισθανθηκα ασχημα που μια κυρια πιο μεγαλη απο μενα με φροντιζε ετσι. Γιατι ολοι ελεγαν οτι εργαζοταν για να μεγαλωσει τα παιδια της. Κι ευτυχως ειχε πολυ πελατεια, ομως αυτη η ανισοτητα με ειχε προβληματισει. Γραφοντας θυμηθηκα. Ηταν η κυρια Ρουλα. “Θα σου βαλω ενα απαλο ροζ γιατι εισαι κοριτσακι ακομα”

Το κομμωτηριο του κυριου Γιαννακη εκλεισε οταν πηρε συνταξη. Ο κυριος Γιαννακης και η κυρια Φωφη δεν υπαρχουν πια αλλα εγραψαν ιστορια στη σταση “Αγιος Λουκας” την εποχη που ο δρομος εξελισσοταν σε αστικο κεντρο.

Συνεχιζεται….

Oδος Πατησιων (μερος δευτερο)

Angela,  γωνια Πατησιων και Ροσταν. Ο συνδιασμος χειμερινου και θερινου σινεμα. Μικρη μα συμπαθητικη αιθουσα με καθισματα απο κοκκινο βελουδο.  Τα καλοκαιρια ολοι στην ταρατσα.  Υπαρχουν στιγμες απο τα μικρα μας χρονια που ειναι ανεξιτηλα χαραγμενες στο μυαλο για καποιο λογο.  Πιθανοτατα γιατι καποια εμπειρια η εικονα τις σημαδεψε.  Με θυμαμαι στην θερινη αιθουσα να βλεπω το εργο “Ενας ανδρας και μια γυναικα”, με την Ανουκ Αιμε και τον Ζαν Λουϊ Τρεντινιαν.  Τι εργαρα, τι μουσικη τι αγαπη!  Μοντερνο αρχιτεκτονημα για την εποχη του το σινεμα Αντζελα. Πριν κτισθει εκει. υπηρχε ενα διοροφο σπιτι οπου στο ισογειο ηταν το γαλακτοπωλειο του Μινεττα και ηταν ιδιοκτησια του Λευτερη του Μουζακη, ιδρυτη της βιομηχανιας κλωστων “πεταλουδα”.

Δεξια η ερημη κοκκινη βιλα Κλωναριδη. Στο blog της ομαδας Παυσανιας υπαρχει ενα ωραιοτατο αρθρο για την κοκκινη εγκαταλελειμμενη βιλα.  Σαν παιδι θυμαμαι την δεσποινιδα Κλωναριδη με τα δυο σκυλια της. Hδη ηταν προχωρημενης ηλικιας.

Σταση Κλωναριδου. Κατεβαινω απο το τρολλεϋ για λιγο.  Εδω ειναι η δικη μου σταση.  Ακριβως μπροστα απο το παλιο εργοστασιο ζυθοποιιας Φιξ. Απεναντι απο το εργοστασιο ενα διοροφο λευκο σπιτι γνωστο σαν “λευκη βιλα Κλωναριδη”. Αρχικα ιδιοκτησια Κλωναριδη αγοραστηκε απο τον Εμμανουηλ Παυλιδη καπου αναμεσα στο 1900 και 1915 για να χρησιμοποιηθει σαν θερινη κατοικια.  Τοτε τα Πατησια ηταν απο τις ωραιοτερες εξοχες της Αθηνας.  Το 1917 οταν η δεσποινις Δεσποινα Παυλιδου (γιαγια του δεσποιναριου) παντρευτηκε τον κυριο Ροδολφο Δρακουλη (παππου του δεσποιναριου),  το σπιτι αυτο εγινε μονιμη κατοικια της νεας οικογενειας.    Σ’αυτο το σπιτι γεννηθηκε και η δεσποινις Δαφνη Δρακουλη (μαμα του δεσποιναριου).  Σ’αυτο το σπιτι εφυγε η κυρια Δεσποινα Δρακουλη σε πολυ νεαρη ηλικια 48 ετων.  Σ’αυτο το σπιτι ηρθε αργοτερα μωρο το δεσποιναριον και περασε τα πεντε πρωτα χρονια της ζωης του.

Μνημες απο το “παλιο παλιο το σπιτι” -ετσι συνηθιζα να το λεω παντα-εχω σε μορφη στατικων εικονων. Ψηλα καγκελλα χωριζαν τον κηπο απο την οδο Πατησιων.  Δυο ημικυκλιες μαρμαρινες σκαλες οδηγουσαν στο κεφαλοσκαλο του οροφου. Δυο τεραστιοι φοινικες στολιζαν τον κηπο. Δροσερα μπουζια φυτρωναν γυρω γυρω απο τους φοινικες.

Οι φωτογραφιες ειναι απο το σπιτι της Πατησιων 318.  Στην μεσαια ο μπαμπας κρατα με καμαρι το δεσποιναριον και απεναντι διακρινουμε το εργοστασιο του Φιξ.

Σταση Κλωναριδου.  Την δεκαετια του ’60 στη θεση της “λευκης βιλας” χτιζεται ο μεγαλυτερος μεχρι τοτε κινηματογραφος της Αθηνας. Το ονομα αυτου Πιγκαλ και η χωρητικοτητα 1800 θεσεις. Απο τις πρωτες κλιματιζομενες αιθουσες.  Αργοτερα στεγαστηκε εκει μια αγορα ηλεκτρικων ειδων.  Ηδη ομως το δεσποιναριον ειχε μεταφερθει λιγο πιο βορεια στην περιοχη Κυπριαδου.

Σταση Κλωναριδου.  Εκει σταματα και το σχολικο του Αρσακειου του Ψυχικου που μεταφερει το δεσποιναριον για τρια χρονια στο πρωτο του σχολειο.

Γωνια Πατησιων και Γαλατσιου.  Στον ιδιο χωρο που σημερα λειτουργει ενα Starbucks,  το γαλακτοπωλειο του Νωντα και του Θεμιστοκλη.  Τρικυκλη μοτοσυκλεττα και ο Νωντας μοιραζε γαλα φορωντας ενα χοντρο πετσινο που τον προστατευε απο τη χειμωνιατηκη υγρασια. Ο Νωντας και ο Θεμιστοκλης πιο παλια ηταν τα “γαλατακια” συνομηλικοι της δεσποινιδας Δαφνης και παρεα στα παιχνιδια της γειτονιας.  Νομισματα στις ραγιες του τραμ, γινοτουσαν κοπιδια, και τα κοπιδια εκοβαν χαρτονινες φιγουρες του Καραγκιοζη, και το θεατρο σκιων επαιρνε σαρκα και οστα στην  Πατησιων 318.

Εκει εφτασε το λαντω με την μικρη Τινα στα τεσσερα μου χρονια. Με ενα μωρο λεπτουλικο κι ενα σωρο πακεττα δωρα για το δεσποιναριον. Δεν την εφερε ο πελαργος, ηρθε με λαντω!  Τα δωρα σαν καλοπιασμα που θαπρεπε τωρα να μοιραζομαι αγαπες, παιχνιδια και αγκαλιες.

Πατησιων 316,  η μαντρα του κ. Μιχα με οικοδομικα υλικα. Λοφοι τα τσαϊλια και ο ασβεστης.  Τα λευκα γοβακια του δεσποιναριου με peep toe και φιογκακι μπαζουν οταν ανεβαινει στο λοφο με τον ασβεστη και βουλιαζει μεσα.  Κλαμα, ηταν τα πρωτα γοβακια. Εσυ παιδι μου δε θα παψεις ποτε να εισαι αγοροκοριτσο.  Με αλογα γινοταν καποτε οι μεταφορες.  Ινιοχος ο Ταξιαρχης που δε μου αρεσε το ονομα του και τον ελεγα Ζαχαρια.  Φημες ελεγαν οτι καποτε αφηνιασε το αλογο του Ταξιαρχη στον Αγιο Λουκα και επαθε ο κοσμος τραμπακουλο.

Σταση Κλωναριδου.  Με παιρνει η αναμνηση και με σηκωνει. Καιρος να ξαναμπω στο τρολλεϋ.  Εχουμε δρομο ακομα. Ενα Κανιγγος παρακαλω.

Οδος Πατησιων (μερος πρωτο)

 Και τα λουλουδια της γιορτης,

δε τοβαλες στο νου σου,

πως ταστειλε για σενανε,

μοναχα ο παππους σου”

Το γραμμα ηταν καρφιτσωμενο στην ανθοδεσμη που παραδοθηκε Πατησιων 318. Μια αγκαλια τριανταφυλλα ολα ροζ για ενα μικρο κοριτσακι.

Στα λουλουδαδικα του Προμπονα, πισω απο την Γεφυρα στο τερμα της οδου Πατησιων ηταν πρωϊ πρωϊ στις 2 Ιουνιου ο παππους.

Οταν ενας δρομος που σημαδευει την ζωη σου ρημαζει και καιγεται, ειναι η ωρα που θυμασαι πως ηταν και πως εγινε. Ακουγεται λιγο μελο, ομως ο καθενας μας εχει μια παρακαταθηκη που ειναι αρρηκτα συνδεδεμενη με το συναισθημα.  Αφορμη για αυτη την αναρτηση, και για τις αλλες που θα ακολουθησουν ειναι η ειδηση της πυρκαγιας που ξεσπασε στο Ακροπολ Παλλας χθες.  Ενα ακομα πληγμα στην πολη και στον δρομο μου. Στο δρομο που αρχισε η δικη μου ιστορια. Στο δρομο που δε θα ξαναγινει ποτε οπως ηταν.

Τερμα Πατησιων.  Μετα την γεφυρα, αλλος κοσμος εκει, παει για Παμμακαριστο,  Λεοντειο Λυκειο και Ποδονιφτη. Στα παιδικα μου ματια οταν περναγες τη γεφυρα ηταν σα να βρισκοσουν σε αλλη πολη.  Η δικη μου τελειωνε στη γεφυρα. Η παλια Αλυσιδα.  Η Αγια Βαρβαρα, βυζαντινη εκκλησια μετα τρουλλου και χτισμενη με πετρα πελεκητη, ηταν το τερμα. Χρονια στα σκαλια της Αγιας Βαρβαρας, ενα μαυρο κουβαρακι, μια γυναικα στα μαυρα ζητιανευε, με λιακαδα και με βροχη.  Αρηνουλα μου ειχε πει το ονομα της οταν επεμεινα στη μαμα να την ρωτησουμε. Αρηνουλα, γωνια Πατησιων και Αγιας Λαυρας.

Στην ιδια γωνια ενα θερινο σινεμα απο αυτα που επαιζαν σε επαναληψη τα χειμωνιατικα. Η Καμελια, που φυσικα δεν υπαρχει πια.  Στο ισογειο του κτιριου που χτιστηκε εκει, ενα υποκαταστημα της Εθνικης Τραπεζας, εχει κοσμο ουρα απ’ εξω.  Απο τα πρωτα που εγκατεστησαν πορτα ασφαλειας.  2011, ο κοσμος μεχρι να ερθει η σειρα του βρισκει απο το τιποτα λογους να τσακωθει με τον μπροστινο, να γρινιαξει, να διαολοστειλει.

Στεκομαι και κοιτω απεναντι.  Στις αρχες της δεκαετιας του ’60 χτιστηκε εκει το οικοδομικο συγκροτημα “Χαρα”.  Ενα μοντερνο συγκροτημα πολυκατοικιων απο τα πρωτα της μοντερνας αστικης Αθηνας.  Ποσο διαφορετικο απο τις κλασσικες πολυκατοικιες των προηγουμενων δεκαετιων! Με παρκα, με εξωτερικες σκαλες με κοινοχρηστους χωρους. Στη Χαρα εμενε η Σουζανα. Ετσι την επισκεφτηκα. Στα μικρα μου ματια οι σκαλες απο μπετον φαινοντουσαν φτηνιαρικες. Το μονο που ειχα για μετρο συγκρισης ηταν οι μαρμαρινες σκαλες των νεοκλασσικων της Κυπριαδου. Σημερα μετα απο τοσα χρονια και παραστασεις, πιστευω οτι ηταν μια σωστη κινηση για ενα μοντερνο και λειτουργικο συγκροτημα κατοικιων.  Το σπιτι της Σουζανας ηταν πολυ μοντερνο. Ειχε καλαμια στην εισοδο και γκριζους τοιχους.  Σαν να εμπαινες στο διαμερισμα του Λαμπρου Κωνστανταρα και της Μαιρης Αρωνη, σε ελληνικη ταινια.   Η μαμα ελεγε οτι μοιαζει με εργατικες πολυκατοικιες, και βεβαια η μαμα το ελεγε υποτιμητικα, αλλα η μαμα δεν ειχε ασχοληθει ποτε με την εξελιξη της αρχιτεκτονικης η της πολης.  Στο ισογειο της Χαρας ανοιξε ενα πολυ διαφορετικο ζαχαροπλαστειο.  Το λεγανε (αν δε με απατα η μνημη)  Fujiyama κι εφιαχνε καταπληκτικες τουρτες.

Αργοτερα το εκπληκτικο παγωτο του Κανακη της Νεας Φιλαδελφειας φτανει στο τερμα Πατησιων απο δυο αδελφια παραγιους του που ανοιγουν το καινουργιο ζαχαροπλαστειο ” ΧΑΡΑ “.  Μεχρι και ο παππους που δεν αλλαζε τον Κανακη με τιποτα,  μας κερναγε παρωτο στη ΧΑΡΑ πια.   Ο στενος διαδρομος στο παγωτατζιδικο μοσχοβολα σαλεπι.

Στην διπλανη πολυκατοικια στον ημιοροφο με την τεραστια τζαμαρια, η μαντεμουαζελ Ντενιζ παραδιδει μαθηματα μπαλλετου. Ταραταμ ταταμ ταραταμ ταταμ μια κυρια με μαλλι λαχανο κοπαναει τα πληκτρα ενω η μαντεμουαζελ Νενιζ αναφωνει ” μπατμον καθε τρια!”. Θελω να χορευω μονο κοντα στην τζαμαρια για να με βλεπουν οι περαστικοι.  Μα τι Ουλανοβα ειμαι εγω με τα μπαλαρινικα μου αν δε κανω παρασταση. ” Πειτε στο Δεσποινακι οτι ο χορος γινεται μπροστα στον καθρεφτη, οχι στο παραθυρο! ”  Ολοι τους πια ξερουν καλυτερα απο μενα!

Ανεβαινω στο τρολλεϋ 3 Πατησια Αμπελοκηποι.  Προορισμος πλατεια Κανιγγος, μιαμισυ δραχμη.

Αφηνουμε αριστερα την βιλα Δρακοπουλου. Στα παιδικα μου ματια ενα μυστηριο πισω απο ενα μαντροτοιχο. Ενα στοιχειωμενο σπιτι, ενας κηπος γεματος ξερα χορτα. Μαθαινω οτι πριν λιγα χρονια ξεσπασε εκει μια πυρκαγια.  Φτανουμε στη διασταυρωση Πατησιων και Σαρανταπορου.  Δεξια κατω ειναι το εικοστο τεταρτο δημοτικο σχολειο.  Απο παντα! Εκει πηγαινε η μικρη δεσποινις Δαφνη Δρακουλη συνοδευομενη απο τον Ντικ τον πρωτο, μετα τον Ντικ τον δευτερο, μεχρι που καποιοι  γειτονες ερριξαν φολες και παει ο δευτερος της δυναστειας.  Εκει πηγαινε και η Τινα. Που ηταν μινιον και ομορφουλα και της εδωσαν μια ανθοδεσμη να δωσει στον Παττακο. Κι ο Παττακος την χαιρετησε κι εκεινη δεν ηθελε μετα να πλυνει τα χερια της και την καναμε περα σα να ηταν  μιασμα.

 Δεξια κατω ειναι και το Σπορτινγκ που γινοταν της τρελλης τις Κυριακες.

Γωνια Λασκαρατου και Πατησιων, ενα εγκαταλελειμμενο νεοκλασσικο με σαρακοφαγωμενα πατζουρια. Πανεμορφο σπιτι παντα μονο κι ερημο παραδομενο στο χρονο. Διπλα ηταν μια αποθηκη με σανα που αργοτερα εγινε σουπερμαρκετ Βασιλοπουλος. Ξαφνικα ξεφυτρωσαν εκατονταδες σουπερμαρκετ απο το πουθενα.

Σταση Σωτηριαδου.  Δεξια κατω στην Ιακωβιδου γινοταν καποτε η λαϊκη.  Και μολις εστριβες αριστερα στην οδο Τσιλλερ ηταν το σπιτι της θειας Νικης πριν μετακομισει στην Κηφησια.  Πολυ ωραιο νεοκλασσικο επισης με περιπλοκα καγγελα και μεγαλο κηπο. Εδω ερχομουν τις Πεμπτες για να κανω μαζι με τον Αποστολη μαθημα αγγλικων με τον κυριο Ροζεμπους. Που ηταν εβδομηντα και.. και ηθελε και ουισκυ την ωρα του χαου ντου γιου ντου. Και αλμυρα αμυγδαλα.

Σταση Σωτηριαδου. Εδω  κατεβαινα για να περιμενω το τρολλεϋ που θα με πηγαινε Κανιγγος και μετα με τα ποδια Χαριλαου Τρικουπη στο σχολειο μου. Εδω ολο και καποια συμμαθητρια θα εβρισκα να παμε μαζι. Συνηθως ηταν η Ελεν  και η Ιωαννα . Στη διαδρομη μπορει να εμπαινε και η Ολγα.  Τα πρωϊνα τρολεϋ νουμερο 3 γεμιζαν με τα κοριτσια που πηγαιναν στις Καλογριες.  Σταση Σωτηριαδου.  Μιαμιση δραχμη για τα ναυλα, μιαμιση δραχμη για κουλουρι με τυρι!

Απεναντι ο φουρνος του Μαρτινη απο την Ηπειρο. Πατησιων και Ζαμπελιου.  Σταση τραμ, σταση τρολλευ, σταση για φρεσκο ψωμι.

…. η επομενη σταση, Κλωναριδου ..

Σας φιλω γλυκα.